Art Kritik

 John E. Barrios   Binuksan ng UPV ang eksibit na La-um: An Art Exhibition for the Benefit of One UPV Scholars noong Agosto 10, 2022 (nagtapos noong Agosto 30) sa isa sa mga galleries nito (Lantip Gallery 1) para mag-ipon ng pondo para sa One UPV Scholarship fund na pinasimulan ng One UPV Foundation (USA) Inc. noong 2016 at nakapagtala ng 80 iskolar na natulungan sa kanilang pag-aaral sa halagang 2 Milyong piso. Ang nasabing eksibit ay gin-curate ni Martin Genodepa. Mahigit 12 artist ang lumahok sa on-site na eksibit. (May on-line version ang eksibit na may mga artist na hindi kasama sa on-site na eksibit na maaaring makita sa https://www.facebook.com/oneupvusa .) Ngunit dahil ang layunin ng eksibit ay ang makapangalap ng pondo, interes ng kritikang ito na basahin ang mga nabentang artworks at alamin kung ano ang ‘mayroon’ sa mga ito ayon sa pananaw ng antropolohiya, partikular ang konsepto ng ‘agency’ ni Alfred Gell. Sa kabuuang 27 nakakabit na mga painting, 9 sa mga ito ang nabe

 John E. Barrios   Kamakailan lang ay ginanap ang paggawad ng premyo para sa mga nanalo sa Leoncio P. Deriada Literary Prize. Ang kontes ay para sa pagsulat ng pinakamagaling at pinakamagandang binalaybay (tula) at sugilanon (maikling kuwento) sa wikang Hiligaynon at iba pang wika (limitado sa Filipino at Ingles). Inilunsad ng Division of Humanities at para lamang sa mga estudyante ng Unibersidad ng Pilipinas Visayas, pinag-iisipan ring gawing rehiyonal ito sa susunod na mga taon. Ang kontes ay parangal kay Leoncio P. Deriada, manunulat at responsable sa pagpapaunlad ng pasulat na panitikan ng Kanlurang Bisayas. Masasabing may ‘maunlad’ nang pasulat na panitikan ang Kanlurang Bisayas bago pa man dumating si Deriada sa Iloilo noong dekada 90. Ang panitikang Hiligaynon ay matagal nang nakapamayagpag. Patunay ang mga lingguhang publikasyon tulad ng Hiligaynon at Yuhum, at ang mga sikat na manunulat tulad nina Conrado S. Norada, Quin Baterna, at ang Pambansang Alagad ng Sining na si

 John E. Barrios   Pitong dekada matapos mailathala ang unang nobelang Hiligaynon na Benjamin (1907) na sinulat ni Angel Magahum, ipinalabas sa publiko ang unang pelikulang Hiligaynon na Ginauhaw Ako, Ginagutom Ako (1977) na sinulat ni Quirino “Quin” Baterna at dinerehe kasama si Leonardo Belen; pinagbibidahan ito nina Bernard Bonin (Frank) at Susan Henson (Rosanna). Kuwento ito ng isang babaeng nawalay sa magulang sa batang edad, inampon ng mag-asawang mayaman, ngunit minalas pagkatapos maaksidente ng mga umampon sa kanya, kaya napilitang maging mananayaw sa beer house, magtulak at gumamit ng droga, at kahit nakalaya sa sindikato at nagbagong-buhay, ay namatay dahil sa marumi at masamang nakaraan. Ang pelikula, katulad ng nobela ay maituturing na maimpluwensiyang anyo ng art bilang tagadokumento at tagapuna ng kalagayang panlipunan sa isang partikular na panahon. Nahihigitan ng mga ito ang visual arts, teatro, awit, sayaw, at ibang anyo ng panitikan dahil sa kakayahang magsalaysa

John E. Barrios Sa kasaysayan ng pag-akda ng modernong ciudad, ang gubat at dagat ay mahalaga lamang dahil sa kontribusyon nito sa pagbibigay ng kahoy, bato, mga mineral, at bakal sa pagpapatayo ng mga bahay at naglalakihang mga gusali, pagsuplay ng kuryente, at mga halaman, karne, at isda para sa pagkain ng mga tao. Sa madaling salita, ang modernong pananaw na umiiral ay para lamang tuklasin, gamitin, at pakinabangan ang anumang matatagpuan sa gubat at dagat. Kayat sa imahinaryo ng modernong ciudad, ang gubat at dagat ay palaging nasa labas, etsapuwera, at eksotiko. At ito ang pinagsumikapang isadiskurso ng Artivism, grupo ng mga pintor na adbokasiya ang pangangalaga at pagpapahalaga sa kalikasan, sa limang mural painting na makikita sa Marymart Mall sa Iloilo City. Ang mga mural na ito ay makikita sa dalawang driveway (La Terrazza at Marymart Bldg. C), na nagsisilbi ring entrance at exit ng mga tao, at sa isang ‘tagong’ lagusan (Maryville) na palabas ng Delgado Street. Ang mural